Leestijd: +/- 4 minuten

Wat is ijken?

Wat is ijken? Het woord “ijken” is tegenwoordig vervangen door de term keuren. Uit praktijk blijkt dat in de volksmond nog veel over ijken wordt gesproken, daarom houden we deze term nog aan in dit artikel. Het ijken van een weegschaal is het relateren van een meetmethode aan de wettelijke standaard.

Door een weegschaal te laten ijken, door een Erkend Keurder, wordt het meetinstrument officieel geschikt verklaard voor metingen en wegingen waaraan wettelijke regelgeving in nauwkeurigheid aan worden gesteld. Vooraf aan de aankoop moet u daarom bepalen voor welke toepassing de weegschaal zal worden ingezet.

Bent u er niet zeker van? Laat u dan adviseren door een erkend keurder, om nare verrassingen achteraf voor te zijn. Of een weegschaal moet worden geijkt, is officieel vastgelegd in de metrologiewet bijvoorbeeld wanneer:

• het te wegen product op basis van gewicht verkocht wordt, zoals bij rekenweegschalen
• de toepassing een medische achtergrond heeft

Waarom moet mijn weegschaal worden geijkt? Is ijken verplicht?

Een vraag die vaak wordt gesteld is: Waarom moet mijn weegschaal worden geijkt? Er is vaak onduidelijkheid of het ijken van een weegschaal verplicht is. In sommige gevallen wordt dan ook gedacht dat een geijkte, of tegenwoordig gekeurd genoemd, weegschaal nauwkeuriger is dan een ongeijkte weegschaal.

Het antwoord op de vraag: waarom moet mijn weegschaal worden geijkt? Is in de meeste gevallen omdat u handel pleegt over de weegschaal. Een verplichte ijking komt dan ook vaak voor bij winkelweegschalen of weegschalen die gebruikt worden op de markt. Maar ook in diverse toepassingen in de industrie.

U pleegt handel over een weegschaal, wanneer het gewicht bepalend is voor de (verkoop)prijs van het product op de weegschaal. De prijs op basis van het gewicht wordt hierbij direct doorberekend aan de klant.

Is ijken in dit geval verplicht? Dat is het zeker. Wanneer u handel pleegt over een ongeijkte weegschaal riskeert u een boete bij periodieke controles door keuringsinstanties, zoals door agentschap telecom. Twijfelt u nog steeds of in uw geval een weegschaal geijkt moet worden? Neem dan contact op voor vrijblijvend advies. 

Hoe weet je of jouw weegtoestel is geijkt?

Wanneer een weegschaal is geijkt, ontvangt u hier een certificaat van. Dit certificaat geldt alleen voor de weegschaal met het specifieke serienummer. Dit houdt in dat de weegschaal de verplichte weegproeven, documentatie en verzegeling succesvol heeft afgerond. Bewaar uw certificering daarom altijd goed. LRE Weegtechniek helpt u bij het archiveren van belangrijke documentatie met een online klantenportaal. In het portaal hebt u inzage in uitgevoerde reparaties, maar wordt ook al uw papierwerk online opgeslagen. Denk hierbij aan kalibratie- en ijkrapporten voor kwaliteitscontroles zoals ISO en BRC. Zo bent u er zeker van dat belangrijke documenten altijd veilig zijn opgeslagen en deze niet kwijtraken.

Wanneer de weegschaal is geijkt, wordt deze verzegeld en voorzien van markeringen.
Let op dat de verzegeling niet wordt verbroken. Is dit wel het geval? Dan zal de weegschaal moeten worden herijkt.

Wanneer moet ik mijn weegschaal laten ijken?

Een weegschaal moet geijkt worden wanneer er directe handel gepleegd wordt over de weegschaal. Dit houdt in dat er op basis van gewicht een prijs wordt doorberekend. Is dit niet geval, maar de weegschaal bijvoorbeeld gebruikt voor interne controle? Dan is de kalibratie van een weegschaal voldoende. 

Bij het keuren of ijken van een weegschaal is de kalibratie een onderdeel van het proces. Bij kalibratie wordt vastgesteld of de aangegeven waarde van een meetmiddel in overeenstemming is met de werkelijke van een meetgrootheid. Dit houdt in dat met gecertificeerde gewichten wordt getest of op ieder punt van het weegplateau hetzelfde gewicht wordt weergegeven en hier geen afwijking in zit. Wanneer deze is goed bevonden kunt u hier een kalibratiecertificaat van ontvangen. Veelal gebeurd een kalibratie jaarlijks om zo afwijkingen in gewicht te voorkomen.

Na het kalibratieproces wordt bij het keuren (ijken) van een weegschaal een inspectie uitgevoerd door middel van toetsing aan criteria zoals is vastgelegd in de Metrologische regelgeving. Voldoet de weegschaal aan deze criteria? Dan wordt een verzegeling aangebracht. Dit is een keurmerk waarbij de juistheid van een meetinstrument wordt gewaarborgd.

Uw weegschaal laten ijken door een keuringsinstantie

Een weegschaal kan alleen geijkt worden geleverd, wanneer hij door een keuringsinstantie zoals het N(ederlands) M(eet) I(nstituut) goed is bevonden en daarvoor de benodigde certificering heeft gekregen.

Wanneer de weegschaal geijkt wordt geleverd, dient hij eerst te worden getest aan de hand van verschillende verplichte weegproeven, die worden vastgelegd in een CE-overeenstemmingsbeoordeling.

Na de weegproeven dient de weegschaal te worden voorzien van Merktekens en verzegelingen. Onder merktekens vallen de M + het jaartal bijvoorbeeld 21, waarbij 21 staat voor het jaar van ijken.

Een weegschaal verzegelen

Na het proces om de weegschaal te ijken, wordt deze verzegeld. Een verzegeling is noodzakelijk om weegfraude te voorkomen en er voor te zorgen dat de weegschaal geen onjuiste componenten bevat. U herkent een verzegeling van een weegschaal veelal een tekst zoals; een seal, of een afbeelding van een dambord.

Let op heeft u een weegschaal met verbroken verzegelingen dan dient de weegschaal een herkeuring te krijgen. Deze service kan LRE u bieden.

Hoeveel kost het ijken van een weegschaal?

De kosten voor het ijken varieert per gewichts- en nauwkeurigheidsklasse.

Advies nodig bij het ijken van weegschalen?

Ons eigen team van technische monteurs zijn gecertificeerd en we bieden landelijke dekking. Voor service en onderhoud aan ieder type weegschaal helpen we u graag.